Từ garage đến nhà máy thông minh
Ở Hà Nội, một nhóm kỹ sư trẻ vừa giới thiệu giải pháp robot di động tích hợp cánh tay dành cho kho hàng thương mại điện tử. Chỉ với vốn khởi điểm vài trăm triệu đồng, startup này đã tự thiết kế robot có khả năng vừa di chuyển, vừa bốc xếp gói hàng. “Chúng tôi muốn giúp doanh nghiệp vừa và nhỏ tiết kiệm chi phí nhân công mà vẫn tăng tốc độ xử lý đơn hàng gấp 2–3 lần,” nhà sáng lập chia sẻ.
Không riêng Việt Nam, nhiều startup quốc tế cũng đang gặt hái thành công nhờ tự động hóa. Ở Ấn Độ, một công ty khởi nghiệp về AI quản trị sản xuất vừa gọi vốn thành công 15 triệu USD. Ở Hàn Quốc, một startup về RPA (Robotic Process Automation) cho các công ty tài chính đã tăng trưởng gấp ba lần chỉ trong hai năm.
Tự động hóa – đòn bẩy gọi vốn
Theo thống kê toàn cầu, thị trường tự động hóa công nghiệp ước đạt hơn 210 tỷ USD trong năm 2024 và dự kiến tiếp tục tăng trưởng mạnh trong 5 năm tới. Chính quy mô khổng lồ này đang thu hút hàng loạt quỹ đầu tư mạo hiểm (VC) và “ông lớn” công nghệ tìm kiếm startup sáng tạo.
Những lĩnh vực được săn đón nhiều nhất hiện nay gồm:
- Cobots (robot cộng tác): phù hợp với doanh nghiệp vừa và nhỏ, dễ triển khai, chi phí rẻ hơn robot truyền thống.
- AI dự đoán bảo trì: giúp doanh nghiệp tiết kiệm hàng tỷ đồng chi phí ngừng máy mỗi năm.
- Tự động hóa xanh: công nghệ tối ưu năng lượng, giảm phát thải – một xu hướng đang được các quỹ đầu tư ESG ưu tiên.
Cơ hội và thách thức
Dù tiềm năng lớn, khởi nghiệp với công nghệ tự động hóa không hề dễ dàng. Chi phí nghiên cứu ban đầu cao, thiếu nhân lực kỹ thuật chất lượng và thách thức trong việc tích hợp với hệ thống cũ vẫn là rào cản. Tuy vậy, chính phủ nhiều quốc gia – trong đó có Việt Nam – đang đưa ra các chương trình hỗ trợ như ưu đãi thuế, quỹ đổi mới sáng tạo, hay vườn ươm khởi nghiệp chuyên ngành công nghệ.
“Điểm mấu chốt là phải giải quyết một nỗi đau thật sự của thị trường. Startup không thể chỉ tạo robot để khoe công nghệ. Chúng tôi luôn bắt đầu từ câu hỏi: doanh nghiệp đang gặp khó khăn gì và chúng tôi giúp họ tự động hóa ra sao?” – lời khuyên từ một nhà sáng lập startup RPA tại TP.HCM.
Tương lai của khởi nghiệp tự động hóa
Các chuyên gia dự đoán, trong vòng 5–10 năm tới, startup tự động hóa sẽ góp phần thay đổi diện mạo sản xuất, logistics, thậm chí cả y tế và dịch vụ công. Từ những robot giao thuốc trong bệnh viện, hệ thống AI tự động kiểm tra hợp đồng, cho đến dây chuyền sản xuất “không bóng người” – tất cả đang trở thành hiện thực nhờ sức sáng tạo của các doanh nhân trẻ.
Khởi nghiệp bằng công nghệ tự động hóa không chỉ là một xu hướng, mà còn là “chiếc đũa thần” giúp doanh nghiệp Việt Nam vươn ra thế giới.